انواع پروتز چشم مصنوعی نوعی شی جایگزین می‌باشد که، بعد از از دست دادن چشم فرد به هر دلیلی درون حدقه قرار خواهد گرفت. در شرایطی که چشم به طور کامل تخلیه شود، چشم مصنوعی برای پر کردن فضای خالی پیشنهاد می‌شود.
البته پروتز چشم این قابلیت را داراست که از بروز بسیاری از عوارض چون، افتادگی پلک جلوگیری نماید. البته تحقیقات در این باب متوقف نگشته و همچنان همه‌ی محققان در سر تا سر جهان پیوسته در تلاشند، با تکیه بر فناوری های نوین چشم‌های مصنوعی را تولید نمایند که مضاعف‌بر ظاهری کاملاً طبیعی، قسمت عمده‌ای از بینایی فرد را به او باز گردانند.
پروتز چشم یا چشم مصنوعی چیست؟
انواع پروتز چشم مصنوعی نوعی دستگاه پزشکی محسوب می‌گردند و جایگزین چشم طبیعی افرادی خواهند گشت که وابسته به اختلالات بینایی، سانحه و … چشمان خود را از دست داده‌اند.
این پروتز قسمت‌های متعددی را تحت پوشش قرار می‌دهند که علاوه بر شرایط ظاهری، عملکرد چشم طبیعی فرد را برای او بازآفرینی می‌کند.
در روند ساخت این پروتز، از مواد متعددی اعم از پلاستیک، سیلیکون و هر نوع متریال کارآمد و سازگار با بدن هر انسان به کار گرفته می‌شود. چشم مصنوعی انواع متعددی دارند که در ادامه با آن‌ها و شیوه ی جایگذاریشان آشناییت مییابیم.
اگر فرد نسبت به مورد معالجه قرار گرفتن به واسطه‌ی شیوه‌های تهاجمی ممانعت به خرج ندهد، جایگذاری پروتز در عمق حفره چشمی بهترین شیوه ممکن برای دریافت چشم مصنوعی است.
بدین ترتیب فرد می‌تواند، مضاعف‌بر داشتنِ ظاهر بصری طبیعی، در بازگرداندن وظایف بینایی سابق چشم‌ها موفق شود.
شما در ادامه با انواع پروتز چشم مصنوعی آشناییت خواهید یافت ولی، موردی را برگزینید که علاوه‌بر رفع نقص ظاهری شما در افزایش قدرت بینایی و کیفیت زندگیتان موثر واقع گردد. نا گفته نماید که در این رویه تصمیم پزشک نسب به شرایط بیمار حرف اول را می‌زند.
آیا پروتز چشم بدون تخلیه امکان پذیر است؟
این مورد را مدنظر قرار بدهید که، به هیچ وجه نمی‌توان قبل از حذف چشم آسیب دیده به طور کامل، یکی از انواع پروتز چشم مصنوعی را جایگزین آن کرد. بدین ترتیب ادعای قرار گیری پروتز چشم بدون تخلیه کاملاً رد می‌شود. اما تخلیه چشم چگونه امکان پذیر است؟
پزشک تنها به واسطه‌ی تیغ جراحی می‌تواند برای حذف چشم دست بکار شود و هیچ راه دیگری وجود نخواهد داشت. در طی این پروسه حساس، چشم به طور کامل خارج شده اما موارد زیر همچنان در جای خود بدون بروز آسیب باقی می‌مانند:
-مجموع ماهیچه‌های کنترل کننده حرکت در این ناحیه
-دیگر بافت‌ها که در حفره جمجمه جای داده شده و به واسطه‌ی استخوان احاطه گشته
در زمان جراحی پزشک برای ایجاد اتصال مجدد میان ماهیچه های چشم و ایمپلنت دست به کار شده تا بافت نابوده گشته در زمانِ حذف چشم، جبران و به حالت ابتدایی خود باز گردد. شما در طی این پروسه جراحی کاملاً بیهوش هستید و هیچ رنجشی متوجه‌تان نخواهد شد.
مجدداً بعد از پایان جراحی، پزشک به منظور ممانعت از درگیر شدن بیماربا رنجش و درد از بی حسی موضعی کمک می‌گیرد. حال زمان آن فرا رسیده تا شما را با انواع پروتز چشم مصنوعی آشنا سازیم و اطلاعاتتان در این باب را تکامل بخشیم.
انواع چشم مصنوعی یا پروتز چشم
انواع پروتز چشم مصنوعی در قالب‌های ظاهری متعدد و متریال مختلف آماده سازی خواهند شد. ما در این قسمت به توضیح و تفسیر چند نوع رایج از پروتز چشم می‌پردازیم که وابسته به انتخاب عموم افراد و تجویز اکثر پزشکان انتخاب می‌گردد:
1-چشم مصنوعی ساده:
موقعیت قرار گیری این مدل در گوشه‌ای از عمق حفره چشمی می‌باشد که موفق به بازسازی ظاهر بصری چشمان در حالت طبیعی خواهد گشت. این قبیل از چشم‌ها در سایز و اشکال مختلف تولید گشته و پلاستیک اصلی‌ترین متریال مورد استفاده در ساخت آن می‌باشد.
2-چشم مصنوعی متحرک:
یکی دیگر از انواع پروتز چشم مصنوعی نوع متحرک آن است. این پروتز امکان حرکت و چرخش در قالبی هماهنگ با چشم طبیعی را ایجاد می‌سازد. چنین شرایط مطلوبی وابسته به مکانیسم‌های دقیق داخل هر پروتز برآورده خواهد شد.
اما اگر در باب متریال مورد استفاده در ساخت آن کنجکاو هستید، باید بگوییم که در ساخت چشم مصنوعی متحرک، عموماً از سیلیکون به منظورِ بهبود ظاهر و ارتقاء عملکرد بصری استفاده می‌گردد.
3-چشم مصنوعی الکترونیکی:
همانطور که از نام این نوع پروتز چشم برمی‌آید، از سیستم الکترونیکی به منظورِ تقویت بینایی در فرد کمک گرفته می‌شود و تکنولوژی پیشرفته ای در آن حاکم است.
در این سیستم از سنسورهای متعدد ، پردازشگرها و همینطور چند الکترود استفاده می‌شود. این سیستم با این هدف طراحی گشته تا، سیگنال های بینایی را به امواج الکتریکی مبدل سازد و سپس آن‌ها را به سمت مغز هدایت نماید.
در میان انواع پروتز چشم مصنوعی این نوع در بازگرداندن بینایی فرد، بهتر و برجسته تر از سایرین عمل خواهد کرد.
4-چشم مصنوعی ترکیبی:
پروتز چشم ترکیبی نوع کاربری خود را به کمک قطعات متعدد و تکنولوژی‌های مختلف پیش می‌برد. احتمال می‌رود که این موارد، ترکیبی از قطره چشم مصنوعی، پروتزهای متحرک و عناصر الکترونیکی را در خود جای بدهند. توجه داشته باشید که بکارگیری هر یک از انواع پروتز چشم مصنوعی وابسته به نیازها و شرایط ویژه فرد برای او انتخاب می‌گردد.
البته که خود فرد در این تصمیم‌گیری نقش مؤثری را ایفا می‌سازد اما، بهتر است عمده این تصمیم‌گیری به مهارت و تخصص تیم پزشکی مرتبط سپرده شود تا، بهترین راه کار ممکن به منظور بازسازی روند بینایی فرد، برای او فراهم گردد.
بیشتر بخوانید
چشم مصنوعی یا پروتز چشم از چه قسمت هایی تشکیل شده؟
انواع پروتز چشم مصنوعی از بخش های متعددی تشکیل گشته که از آن ها به عنوان اجزای پروتز چشم یاد می‌گردد. در این قسمت هر یک از این اجزا به خوبی توضیح داده خواهد شد بنابراین؛ در زمان تهیه چشم مصنوعی واقفید که هر بخش به چه منظور طراحی و تعبیه گشته است:
1-صفحه قرنیه:
منظور از صفحه قرنیه در واقع همان صفحه جلویی چشم بوده که موظف به روشنایی بخشی به شبکه های نوری چشم ها و ارسال آن ها به مرکز دید می باشد. در ساخت این قسمت اغلب از مواد پلاستیکی شفاف استفاده می‌شود.
2-لنز مصنوعی:
اگر نام لنز شکل دهنده را شندید، منظور همان لنز مصنوعی است که قدرت بالایی در تقویت بینایی دارد. بدین ترتیب که به سبب داشتن قابلیت بزرگنمایی و یا تصحیح نمودن هر گونه خطای بینایی چون میوپی و هایپرمتروپی نقش مهمی را در این مجموعه داراست.
در روند تولید اجزای انواع پروتز چشم مصنوعی برای ساخت قسمت لنز شکل دهنده نیز از مواد بسیار شفاف چون پلاستیک استفاده می‌کنند.
3-پروتز قرنیه:
در بعضی از مواقع وابسته به تشخیص تیم پزشکی، می بایست قرنیه طبیعی به طور کامل جایگذاری شود. بدین ترتیب پروتز قرنیه به عنوان یک بخش مجزا از سایرین در جای خود قرار می‌گیرد.
روند تولید قرنیه شرایط حساس تری را نسبت به سایر قسمت ها داشته و حتماً باید از متریالی سازگار با بدن فرد و همراه با شفافیت بالا تولید گردد.
4-پروتز پلک:
در برخی از مواقع، احتمال می رود که شخص به سبب بروز بیماری خاص یا هر آسیب دیگری، نتواند پلک خود را حرکت بدهد.
بدین ترتیب پزشک در کنار تجویز یکی از انواع پروتز چشم مصنوعی بر آماده سازی پروتز پلک نیز تاکید بسیاری می ورزد. بدین ترتیب، علاوه بر ایجاد ظاهری هر چه طبیعی تر در قسمت پلک، چشم نیز مورد محافظت کامل قرار خواهد گرفت.
5-پروتز عضلات چشم:
در شرایطی دیگر، این احتمال وجود دارد که به سبب عدم توانایی کافی در عضلات چشم، فرد نتواند حرکات مناسب چشم مصنوعی را مدیریت نماید. بدین ترتیب از پروتز عضلات به منظور برآورده ساختن امکان حرکت و جابه جایی چشم مصنوعی کمک گرفته می‌شود.
تمام قسمت هایی که خدمتتان معرفی نمودیم، اجزای اصلی تشکیل دهنده ی پروتز چشم مصنوعی هستند. البته ممکن است نوع و ترکیب این مجموعه وابسته نیازها و شرایط ویژه‌ای که فرد با آن ها دست و پنجه نرم می‌کنند، دستخوش تغییر شوند که باز هم به تشخیص تیم پزشکی بازمی‌گردد.
آیا پروتزهای چشمی نیاز به تعویض دارند؟
در مجموع عمر مفید انواع پروتز چشم مصنوعی را میتوان بین ۵ تا ۷ سال تخمین زد که با گذشت این بعد زمانی وابسته به بروز برخی نشانه ها که در ادامه با آن‌ها آشناییت مییابیم، نیاز به تعویض خواهند داشت.
البته وابسته به آنکه احتمال می رود که در سطح پروتزهای چشمی خط و خش‌های ریز ایجاد گردد و دیگر روانی سابق در حین حرکت را از دست داده باشند، می‌بایست حداقل با فواصل بعد زمانی یکساله به یک اکولاریست مراجعه داشته باشند. علائم هشدار دهنده ای که نشان می‌دهند، زمان تعویض پروتز چشم فرار رسیده است، عبارتند از:
-افزایش میزان ترشحات
-بروز خشکی و یا ناراحتی
-دچار گشتن به عفونت‌های مکرر
-تغییر طیف رنگی حاکم در آن
-ملتهب گشتن بافت حدقه
-بروز تغییر در اندازه و حالت چشم
کلام پایانی
وابسته به این مورد که، هر یک از انواع پروتز چشم مصنوعی تاثیرات بسزایی در افزایش و یا بازگرداندن زیبایی فرد به او را دارند، می‌بایست در روند طراحی و تولید آن مهارت و تخصص کافی به کار گرفته شود.
بدین ترتیب اصلی ترین گام در این مسیر انتخاب نمودنِ مرکز مجهزی است که از اکولاریست ها و همینطور متخصصین چشم پزشکی ماهری در این حوزه برخوردار باشند. زمانی این پروسه به نتیجه ای مطلوب مختوم خواهد گشت که مرکز ساخت انواع پروتز چشم مصنوعی از بروزترین و نوین ترین متدهای روز دنیا در روند تولید کمک بگیرند.
کلینیک کازمادیک پروتز را میتوان به عنوان مطرح ترین مرکز علمی ساخت چشم مصنوعی در سطح کشور معرفی نمود که، تا به امروز تجربه ای شیرین را در این زمینه برای مراجعان خود رقم زده‌اند.
