هدفمان این است که در این مبحث در باب قطع عضو پا به دلیل دیابت برخی ابهامات شما که بی شک ذهن اکثر افراد مبتلا به این بیماری را درگیر ساخته، را روشن سازیم. یکی از مهمترین این ابهامات و عوامل ایجاد هراس در این میان، قطع عضو پا به دلیل دیابت است.
همانطور که می‌دانید، متاسفانه دیابت در دسته‌ای از بیماری‌ها قرار می‌گیرد که هر ساله سبب قطع عضو گروه کثیری از افراد در انواع متعدد می‌شود. این آمار به قدری قابل توجه است که نزدیک به ۵۰ درصد از آمپوتاسیون در دنيا یعنی ۸۶ هزار نفر در سال را به خود اختصاص می‌دهد.
عموما قطع عضو وابسته به بیماری دیابت در ناحیه پایینی پا صورت می‌گیرد اما وابسته به تحقیقاتی که تا به امروز صورت پذیرفته است، با مدنظر قرار دادن بسیاری از مراقبت‌ها و اصول پزشکی میتوان از بروز بیشتر از نیمی از این قطع عضوها قد علم کرد.
آیا می‌دانید قطع عضو پا به دلیل دیابت چگونه اتفاق می‌افتد و چگونه میتوان احتمال بروز آن را به صفر رساند؟
چرا دیابت منجر به قطع عضو می شود؟
در صورتی که در پیشرفت بیماری دیابت فرد، ممانعت صورت نگیرد و میزان آسیب دیدگی به اعصاب مدیریت نگردد، فرد باید برای تجویز پزشک به جهت قطع عضو پا به دلیل دیابت آماده باشد.
شاید در ابتدای این مسیر، میزان دست و پنجه نرم کردن با این بیماری اندک باشد، اما در صورت عدم عمل نمودن شما به اصول لازم پزشکی و مراقبتی، بدور از باور سرعت خواهد گرفت. بدین ترتیب با روندی خاموش و عاری از بروز کمترین دردی، به قطع عضو پا به دلیل دیابت اطلاق می‌گردد.
زیرا؛ میزان افزایش موجود روند افزایشی را طی نموده و بافت‌ها با سرعت پیشتازانه نابود و می‌میرند. از سوی دیگر ضعف در روند گردش خون در افراد مبتلا به دیابت سبب تاخیر در بهبود زخم می‌گردد. اما چرا در میان تمامی اعضای بدن، مورد هدف قرار دادن پا نسبت به سایر اعضا برای بروز آسیب، بیشتر است؟
پاها معمولاً در معرض دید محدودتر و کمتری قرار گرفته و احتمال اینکه به واسطه برخورد با اشیا خارجی، دچار آسیب گردند، بیشتر است. به همین سبب بیشتر توصیه می‌گردد، افرادی که با بیماری دیابت دست و پنجه نرم می‌کنند باید در ضمن مراقبت از این عضو، حساسیت بیشتری به خرج بدهند.
بیشتر بخوانید
چه زمانی پای بیمار دیابتی قطع می شود؟
یکی از بیشترین ابهاماتی که ذهن هر بیمار مبتلا به دیابت را، درگیر خود می‌سازد، این موضوع است که قطع عضو پا به دلیل دیابت در چه بعد زمانی از سوی پزشک تجویز می‌گردد؟
چنانچه که فرا رسیدن پایان عمر بافت‌ها به سبب عفونت، روند پیشروی سریعتری را طی نموده باشد و با مصرف آنتی بیوتیک‌ها بهبود نیابند؛ پزشک نیاز می‌بیند که هر چه سریعتر، جراحی قطع عضو انجام پذیرد. در طی این روند، عموما هدف اصلی حذف بافت‌هایی است که دچار آسیب گشته‌اند.
ولی چنانچه پیشروی روند سریعتری را بپیماید، قطع عضو بخشی از پا با الزام همراه خواهد گشت. چنانچه عمل قطع عضو پا به دلیل دیابت صورت پذیرفت، فرد باید مدتی در بیمارستان بماند و دوره نقاهتی به طول مدت ۸ هفته را پشت‌سر بگذارد.
راه های جلوگیری از قطع عضو در صورت ابتلا به دیابت
بهترین شیوه به جهت ممانعت از رخداد تلخ قطع عضو پا به دلیل دیابت مدیریت نمودن میزان قند خون است. چندین شیوه برای تحقق این شرایط وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- ترتیب دادن یک رژیم غذایی سالم که غنی شده از گوشت فاقد چربی، انواع میوه‌ها و سبزیجات، فیبر و غلات باشد
- اسرار در عدم مصرف آبمیوه شیرین به واسطه شکر و نوشابه
- دوری یافتن از عوامل استرس زا
- انجام تمرینات ورزشی روزانه
- حفظ وزن در میزان متعادل خون تا کنترل میزان فشار خون
- تنظیم نمودن میزان قند خون با اندازه‌گیری آن در چند نوبت روزانه
- مصرف مطابق با برنامه تمامی داروهای تجویز شده از سوی پزشک
در نگاهی دیگر میتوان از توصیه‌های دیگری به جهت مراقبت هر چه بیشتر پا و ممانعت از قطع عضو پا به دلیل دیابت نیز نام برد:
- هر روز و در طی چند نوبت، تمامی پای خود را چک نمایید و بدانید که مشاهده کمترین قرمزی، زخم، کبودی، تاول و تغییر رنگ می‌تواند یک چراغ هشدار محسوب گردد
- از یک آینه بزرگ‌نمایی کمک بگیرید تا نگاه دقیق‌تری به تمامی قسمت‌های پاهایتان داشته باشید. البته می‌توانید برای انجام این‌کار از اطرافیان خود نیز کمک بگیرید
- به صورت مکرر، پاهایتان را به واسطه یک پر یا اشیاء سبک از لحاظ داشتن احساس چک نمایید. البته این تست آگاهی از احساس شامل گرما و سرما نیز می‌گردد سعی کنید در زمان خرید جوراب، انگشت انتخاب خود را روی انواع جوراب‌های نازک، تمیز و خشکی بگذارید که فاقد نوارهای کشسانی هستند
- تلاش خود را بکار گیرید تا دائماً با حرکت تمام قسمت‌های پاهایتان، سبب افزایش گردش خون در آن شود
- در صورت مواجهه با هر نوع مشکل پا و علائم نوروپاتی مثل بی حسی، سوزش و گزگز سریعاً برای معاینه از سوی پزشک اقدام نمایید
علائم هشداردهنده قبل از قطع عضو در بیماران دیابتی
البته که ضرورت قطع عضو پا به دلیل دیابت در برخی از مواقع ویژه به جهت حفظ جان بیمار یک امری اجتناب‌ناپذیر محسوب می‌گردد.
در حقیقت بروز بعضی علائم ویژه به فرد هشدار خواهد داد که قرار است در یک بحران قرار گیرد و چناچه برای بهبود وضعیت بیمار چاره‌ای اندیشیده نشود، باید عضو موردنظر قطع گردد. اما گروهی از علائم هستند که در بیماران دیابتی، اوج خطر را به سبب وقوع قطع عضو پا به دلیل دیابت گزارش می‌کنند:
- ناخن‌ها که در گوشت‌های اطراف فرورفته‌اند
- بروز تاول در پا
- ایجاد گشتن برجستگی‌های گوشتی و همینطور لکه‌های تیره نگران کننده در کف پا
- متوجه ایجاد زخم باز یا بروز خونریزی در پاها به علل متعدد
- دچار گشتن پا به عارضه تورم و سرخی
- احساس دائم گرما در ناحیه‌ای خاص از پا
- دست و پنجه نرم کردن با درد پا مکرر
- تغییر یافتن رنگ پوست
- بد بو شدن پاها
- عدم بهبود هر نوع زخم و سوختگی ایجاد شده در پوست، حتی بعد از طی شدن یک بعد زمانی ۱ تا ۲ هفته
- ایجاد گشتن زخم‌های عمیق و دارای پهنای ۲ سانتی
کلام پایانی
دیابت را میتوان از رایج‌ترین بیماری‌های عصر حاضر خواند که با قدرت منحوسی که داراست، می‌تواند سبب شکل‌گیری ریشه هر نوع بیماری دیگری در بدن گردد.
اما باید بیان داشت که کنترل صحیح آن، توام با انجام برنامه مراقبتی منظم این امکان را در پی دارد که عارضه ابتلا گشتن به بیماری‌های قلبی، کلیوی، نوروپاتی و حتی قطع پا به دلیل دیابت را به حداقل برساند. مراجعه نمودن به پزشک و همینطور انجام معاینات به روال منظم خود، از بروز چنین مشکلاتی ممانعت خواهد نمود.
اما چنانچه در حال حاضر با مشکل قطع عضو پا به دلیل دیابت دست و پنجه نرم می‌کنید، باید بدانید در مرحله نهایی زندگی نیستید و هنوز هم چراغی روشن بر سر راه شماست که می‌تواند شرایط استقلال سابق زندگی شخصی و شغلیتان را به شما بازگرداند.
کلینیک کازمادیک پروتز، مجموعه فعال و مطرحی در سطح کشور به شمار می‌رود که با ارائه پروتز همگام با انتظارات شما، تولدی جدید را در زندگیتان رقم خواهد زد.
